Sy erns was in skadu gesluier. Ek het onlangs gehoor dat ‘n kunstenaar is iemand wat sy wond met sy werk genees. Ek sal self nie kan sê nie – die skeppende proses is kompleks. In hierdie paar lirieke is daar geen verwysing na die destydse omliggende (politiese) wêreld waarin hy sy laaste jare deurgebring het nie; sy saak is innerlik.
In Sprokie van ‘n stadskind is daar ‘n soeke na dit wat verlore is, wat dalk nie eers bestaan nie. Die beeld van die “neonboog” is rakelings sinies. Die mate van hoop om betekenis in die lewe (“geluk en vreugde”) te vind, word aan die woord “dalk” vasgespyker. En die verontnugtering skemer deur: “dalk ‘n brokkie son”. Vir hierdie “stadskind” het die soeke dalk geen einde nie.
Vermiste mense se opset is die wêreld van die gereg met sy onbuigsame, hartelose maatstawwe. Die persoon (minnaar?) wat gesoek word, is vermis, maar het spoorloos verdwyn. Waarom laat hierdie liriek my aan die kneuswolke van Kafka dink, met swakbeligte gange en onmenslike mense? Rakelings dui die beelde die apokalips aan, met ‘n wemelende angs. Weereens, is die soektog futiel.
Koue Vuur voel vir my soos ‘n donker nag van die siel — “die vuur is in my kop”. Dit is ‘n intieme beskrywing van ‘n innerlike stryd: die verskeurende teenstrydighede, die angs en verlange, sy pogings om vrede en die voortdurende dors. Die saak is dringend want “die vuur vreet my stuk-stuk op”. En daar eindig die liriek, sonder enige troos.
In Kinders van die Wind is die stryd verby. Dit wat nog iets kon beteken het, is verlore — die “ou, ou liedjie” se woorde is vergete. Tog is daar verlange, ‘n hunkering wat finaal oorgee aan ‘n wind wat alles wegwaai. Praat hy oor die dood? Hierdie ikoniese lied in Afrikaans, is donker en dit sê iets van almal vir wie dit na aan die hart is: ons weet dat ons is net “soekers wat nooit vind”. En soos ‘n digter lank gelede gesê het, “Dis al.”
© Willem van der Walt
Les Semboules, Antibes
November, 2018
Liriekbronne
Flashlyrics
Beelde
My grafieke (gepubl RotsWolk). Die internet is te suinig met hulle foto’s van Koos.
Die kitaar-hand is vriendelik deur Donatello geleen.
